Статистика Форума
Обновленные темы
Популярные темы
Активные лезгияр
Новые пользователи
Лезгинские с... Ответов [ 40 ]
Лезгинские с... Ответов [ 37 ]
ЛЕКАРСТВА — ... Ответов [ 1 ]
Знакомства д... Ответов [ 37 ]
Ашрафов Камр... Ответов [ 9 ]
Вопросы-отве... Ответов [ 1150 ]
Анекдоты Ответов [ 383 ]
Любимые или ... Ответов [ 257 ]
Шиирар Ответов [ 245 ]
Музыкальное ... Ответов [ 213 ]
Слезинка Постов [ 2159 ]
Лань@Админ Постов [ 643 ]
LezGiYar Постов [ 565 ]
Ярушк@ Постов [ 376 ]
Lek5 Постов [ 326 ]
wellnemo7Дата [ 21.03.2024 ]
BahtiДата [ 03.03.2024 ]
Alpanvi_177Дата [ 01.03.2024 ]
СултанДата [ 28.02.2024 ]
MFetiyevДата [ 26.02.2024 ]
Новые сообщения · Участники · Правила форума · Поиск · RSS
  • Страница 1 из 1
  • 1
Модератор форума: ДозаСчастьЯ, Ярушк@  
Форум ЛезгиЯр » Общий форум » Жуван чlалал » Лезги чlалал макъалаяр. (Истории из жизни Лезгин и не только.)
Лезги чlалал макъалаяр.
 
Сообщение 20.09.2011, 13:33
Сообщение #1


Марифатлу
Группа: ЛезгиЯр
Сообщений: 326
Регистрация: 27.01.2011
Из: Российская Федерация
Пользователь №: 62
Отсутствует

 
Ирид рушан кьиса.
ШЕКИ РАЙОНДИН СА ЛЕЗГИ ХУЬРЕ ХЬАЙИ КАР
Са шумуд йисар инлай вилик са ни ятIани лагьай гафари исятдани зи япара ванзава: «Лезгияр бахт авачирбур я. Гьикьван абурук руьгь кватIа, гьакьван абурун кьисметар татугайбуржеда.» Саиматан кьилел атай кьисади мад гъилера и гафарикай веревирдер ийиз туназав…
Умун къилихрин, нив гьикI рахадатIа чидай, гъиляй гьар са кар-кеспи къведай, хуьре гьуьрмет авай дишегьли тир Саимат.Вичин хсуси уьмуьр бахтикъара хьанвай -итим веледар динж тавунмаз рагьметдиз фенвай. Гила вичи са куьмекни авачиз динж авуна кIанзавай аялар. Са патахъай бахтуни гъанвай адан. Ирид руш авай Саиматахъ – сад садалай иер, сад садалай акьуллу. Кутугай иер тIварарни ганвай абуруз: Аният,Инара, Марвар, Милей, Некъифе, Пейкар, Цуьквер. Зи уьмуьрдин гужлу къадакь, бахтлувал ялугьуз дамахдай Саимата вичин рушаралди.
Дидеди юкъуз колхозда кIвалахиз, йифиз кIвале гамар храз хвена вичин веледар. Ада хразвай сумагрин тариф вири Шекидиз чкIанвай. РакIарихъ къвез абурбагьа къиметдай къачузвайбурни тIимил авачир. Хъсан багъни кутунвай дишегьлиди.
Саимата рушарни гьа вич хьиз зегьметдал рикI алаз вердишарнай, гьабурун гъиляйни гьар са кар-кеспи къвезвай. Абурукай кьуда институтар, пуда техникумар акьалтIарнавай. Рушар акьван иербур,акьван акьуллубур тир хьи, илчийрин гъиляй хизандиз югъ амачир. Шеки шегьердай, райондин хуьрерай, гьатта маса районрайни къвез-хъфизвай илчияр. Вучиз ятIани дидеди гьар гъилера«за рушар анжах жуван лезгийриз гуда, я мугъулриз, яни маса миллетриз гудач» лугьузвай. Кьве руш гьихьтин акьуллу мугъул гадайриз кIан хьана, ганач дидеди:«Жуван чIал чидайди хьурай», - лагьана.
Эхиримжи гафари фагьумиз туна Аният кIанзавай Асланав. И азербайжанви гадади Саиматаз лагьана:«Вуна, чан хала, руш маса миллетдиз гудач лугьузва. Амма заз Аният, адазни зун кIанзава. За а руш гьикI хьайитIани къачуда.» Вичин ният кьилиз акъудун патал гадади и хуьряй, ракьун рекьин патавай чил къачуна, кIвал эцигна. Гьа икI, ада лезги чIални чирна.
Бахтуни хъуьрез, бахтсузвили шехьиз чирда.
Лезги халкьдин мисал
Гзаф камаллу гада тир Аслан, хуьре гьуьрмет авай адахъ. Са шумуд йисан къене ахьтин гьуьрмет къазанмишнавай хьи, вирида кIевелай гададин хатурлувал хуьзвай. Гьатта са шумуд агъсакъалди Саиматан кьилив фена лагьана: «Чан руш, терсвал мийир, Аслан хъсан гада я, лезги чIални чирнава ада. Вунани гьа жуван чIал чидайди хьурай лагьанай…» ваъ лугьуз хьанач Саиматавай. Гадади илчияр ракъурна, элдин адетдив мехъерар авуна, Аният тухвана. Асланан диде Мержаназ вичин лезги свас акьван пара кIандай хьи, жеч лугьузвай дуьньяда адав къведайди. ВикIегь дишегьли тир Мержан. Са вахтунда чIехи къуллугърални хьанай ам.
Пуд йис алатайла жегьил хизандин кьилел къаза атана. Йифиз ахвариз фейила, абурун кIвали цIай кьуна. Яргъай кузвай кIвал акур машинистди поезддин уьфтуьналди хуьр ахварай авудна. Куьмек гуз атайбуру са гужалди цIай туьхуьрна. Хуьруьнбуру чна мел авуна Асланаз кIвал эцигда лагьайла, адан диде Мержана жемятдиз разивал къалурна: «Зун квелай пара кьван рази я. Амма кIвал за жува эцигиз тада. За жуван вилин экв тир сусаз ахьтин кIвал эцигиз тада хьи…» ГьакIни хьана. Аслана вичин дидединни стхайрин куьмекдалди гьа чкадал имарат хьтин цIийи кIвал эцигна. Гьа кIвале кьуд аял чIехи ийизва Аниятани ада. Кьве чIалал рахазва аялар– лезги ва азербайжан чIаларал.Абур вири хуьруьз чешне я…
Бес Саиматан муькуь рушарин кьисметар гьихьтинди хьана? Ругуд рушни лезгийриз гана дишегьлиди. Ингье абур гьарад сакIа бедбахт я. Инарадиз аялар жезвач лагьана рахкъурна. Амма тахсир гададинди тирди чир хьана. Ада кьвед лагьай паб гъанатIани, аялар жезвач. Гьавиляй эрекь хъваз дердер аладарзава. Амай вад езнени акьалтIай алкашар я. КIвалах тавуна алкашвал ийизвай абурувай чпин хизанар тIуьн-хъуналди таъминариз жезвач. Гена Саимата вичин рушарив кIелизтурди. Зегьметдал рикI алай абурукай пуд муаллим, сад духтур, муькуьбур медсестраяр я. Хкягъай пешейрал кьару тир и рушар чпин хизанрин итимния, дишегьлини. Пис-хъсан хизан хуьз, чпин югъ няни ийизва. ГьакI ятIани, Саиматан алкаш езнейри папарилай наразивилер ийиз, абур гатанни ийида. Гагь садан гъил хада, гагь садан кIвач.
Некъифедихъ хуьруьн чкада къедалди кьилди кIвал авач. Вирида чилер къачуз кIвалер эцигайла, адан гъуьлуь Агъабега вичин чил маса гана, пулар вара-зара авунай. Некъифеди кIвал эцигун патал кепек кепекдал туна пул кIватIнавайди чир хьайила, Агъабег пехъи хьанай: «Вуна закай чинеба пулар кIватIнавайди я ман,»– лагьана рушан кьил яна ханай. Адав гвай пулар вахчуна, ресторанрани кафейра харжнай. Чара атIай руш кьве аялни гваз бубад кIвализ хтана. Агъабег стхадин хизандихъ галаз санал яшамиш жезва. АкьалтIай алкашдиз элкъвенва ам. Я агакьнавай руш куьчаруникай фагьумзавач ада, яни гададиз мехъер авуникай. Акьван иер Некъифе дердинай кьуьзуь къаридиз ухшар хьанва. РикI атIуда акурдан. Гьа икI, ирид рушакай ругуд дуьньядал хьайидай туш. Тек са Аният вири патарихъай динж я. Амни Аслан халкьди лугьузвайвал, чан чанда авай кIанибур я.
Рушар бахтсуз хьайи йикъалай фикирдик акатнава Саимат, вучдатIани тийижиз ама. Йифиз-юкъуз хифет чIугвазва ада.«Вучиз икI хьана, вучиз зи рушар бахтсуз хьана» лугьуз шехьда диде. Чина кьве къат биришар гьатна, вахтсуз кьуьзуь хьана, ван зурзаз, алкаш езнейриз лянет ийида дишегьлиди: «Чи вахтунда икI тушир эхир. Лезгийри чпин папариз, хизандиз хъсандиз къуллугъзавай. Лезги хизанар мягькембур жедай. Бес вучиз гила чи гадаяр чи итимар къадирсузбур хьанва?»
РикI тIарда дидедин суалди. Амма са шумуд жаваб къвезва и суалдиз. Сад лагьайди, маса миллетриз руш гун, руш къачун вири халкьарихъ авайди я.Миллетдив кар гвач. Гилан девирда ихьтин месэла тупIалай ийизвайбурни тIимил ава. Кьвед лагьайди, кар алай месэла миллетди вичин адетар хуьн я. Лезгийрихъ лагьайтIа, и рекьяй гзаф хъсан адетар авай ва абур чпин хизанрал гзафни-гзаф кьару тир. Гьеле XIX асирда урусрин машгьур этнограф М.М.Ковалевскийди лезги хизанрикай икI кхьенай: «Лезгийри хизан чпин къадим адетрив кьадайвал туькIуьрда. Гьам итимди, гьамни дишегьлиди кIевелай хизандин таъсиб чIугвада. Гьавиляй лезги хизан чкIин тийидай кIеледиз ухшар я.»
Хизандал гьалтайла лезги гадаярни гзаф таъсиб чIугвадайбур тир. Абуру я эрекь хъвадачир, яни маса явавилер ийидачир. Къванер атIуз, гьалал зегьметдалди хизан хуьдай. Садрани чпин папариз лукI хьиз килигдачир чи итимри. Абуруз гуьрметдай, рикIивай кIан жедай. Маса халкьарив гекъигайла чахъ кьвед-пуд паб къачунвай ксарни лап тIимил авай. Гьа ихьтин месэлайрикай хабардар яз 1892-йисуз Европадин виридалайни кьакьанкьве хуьре - Къурушдални Чирагъдал хьайи, Шагь дагъдин кукIушдал акьахай машгьур урус алим А.В.Пастухова кхьенай:«Лезгийрини маса дагъустанвийри ва кеферпатан къафказвийри хьиз, дагъвийрин менталитетдин дибдаавай хъсанвал авун, писвал авун, итимдинва дишегьлидин намус хуьн, мугьманпересвал, чIехибуруз, дишегьлийриз, дидейриз гьуьрмет авун хьтин категорийрин къайгъу чIугвада. Абуру ягь-намус кIевелай хуьда, халкьдин ва исламдин адетриз эхирдалди амал ийида. Лезги дишегьлийрин зегьметдал гзаф рикI ала ва абуру пара кIвалахда, садрани чин кIевирдач; ксарни зегьмет чIугвадайбур я ва гьаи кардалди абур вирикIвалахар чпин дишегьлийрин хиве твадай Юкьван Дагъустандин ксарилай тафаватлу я.» (Килиг: Пастухов А. В. Поездка по высочайшим селениям Кавказа. Тифлис, 1894. С. 14).
1912-йисан июлдиз лезги хуьрера хьайи алим Мор Дечиди гьа йисуз «Кавказ» журналдин чинриз акъудай вичин къейдера лезгийрин мехъеррикай, хизанрикайни кхьенай. Ада кхьенвайвал, «лезги мехъерар гьикьван гурди ятIа, лезги хизанарни гьакьван мягькемди я.»
Къафкъазда муьридизмдин бине кутур машгьур лезги алим ва женгчи Шейх Мегьамед Ярагъвиди лагьанай: «Хизан лезгидин ягь-намусдин кьетIен лишан я. Хизан квадарайда ягь-намусни квадарда.» Ихьтин мисалар мадни гъиз жеда. Гьам чи, гьамни къецепатан арифдарри гьикьван хъсан гафар лагьанва лезги хизанрикай. Чи бубайрин гафар вуч ябес: « Хизан къени хьайила хуьрни къени жеда.» «Хизан итимдин даях, дишегьлидин дамах я.» «Хизан кIандайдаз хуьр, хуьр кIандайдаз ватанни кIанда.»«Хизандивай къакъатайди гару яда хуьруьвай къакъатайди - хару.»«Ярдин хатур хамир.» «КIаниди галачирди уьмуьр туш»…
Чун икьван камаллу гафар лагьанвай бубайрин крар давам ийизвайбур тушни? Чна абурун гафарни весияр рикIелай ракъурнавани? Жуван гъилералди хизан чукIурун вуч лагьай чIал я? Са береда патанбуру чалай чешне къачузвай Гила чна хизанар чукIуруналди тIвар акъудзавани? Хизан чкIизватIа хуьр чкIизва хуьр чкIизватIа - халкь Чна вучзава лезгияр?!
Муьзеффер МЕЛИКМАМЕДОВ
P.S. Макъала хуьруьн тIвар къалур тавуна инсанрин тIварар дегишарна ганва.
"Самур" газет


--------------------
Перейти в начало страницы
 
 
Сообщение 03.02.2012, 00:28
Сообщение #2


Марифатлу
Группа: ЛезгиЯр
Сообщений: 326
Регистрация: 27.01.2011
Из: Российская Федерация
Пользователь №: 62
Отсутствует

 
Игьтияж авайвиляй.
Тарихдиз хъфей 2011-йисуз Интернетдин алемда лезги халкь патал маналу, лишанлу вакъиаяр тlимил хьанач. Чи халкьдин ватанперес векилри Интернетдин алемда ийизвай, авунвай гьерекатрикай, лайихлу кlвалахрикай гьар са лезгидиз чир хьун пис кар туш.
Лезги халкьдин медениятдиз, тарихдиз, эдебиятдиз талукь марагълу ва менфятлу цlийи сайтар, проектар пара пайда хьун дамахиз жедай кар я. Татарстанда кlелзавай лезги студентри Интернетда лезги онлайн-радио арадиз гъайидакай чна«Лезги газетдани» раижнай. Ингье къенин юкъуз онлайн-радиодин кlвалах гуьнгуьна гьатнава. Ам арадиз гъайи Руслан Гьарунвиди кагьулвал тавуна, гьевесдивди кlвалахзава. Кьилди лагьайтlа, радиода лезгидалди«Алпанрин макьамар»,«Халкьдин манияр»,«Жуванбур нон стоп», «Лезгинкадинбере», «Спорт Стайл», «Хабарар»,«Эфирдин мугьман» ва «Заказрин стол» передачаяр тайин программада аваз кьиле физва. Гзафбуру ашкъидивди гуьзетзавай«Эфирдин мугьман» передача фикир желбдайди я. И передачада чи халкьдин баркаллу векилрихъ, интеллигентрихъ галаз суьгьбетар кьиле физва. Суалар виликамаз форумрин иштиракчийрини гузва. Икl, передача кьиле тухузвай Руслан Гьарунвиди суьгьбечидин вилик эцигзавай суалриз суьгьбетчийри марагълу ва гьакъикъи жавабар гузва. Гьелелиг радиодай общественный деятель Шагьлар Санаевахъ, спордин рекьяй дуьньядин чемпион Алим Селимовахъ, зари ва алим Фейзудин Нагъиевахъ ва масабурухъ галаз кьиле фейи важиблу суьгьбетрихъ чна яб акалнава. Са шакни алачиз, Руслана 2011-йисан 1-февралдилай кардик кутур лезги онлайн-радио къенин юкъуз тебрикуниз лайихлу вакъиадиз элкъвенва.
«Одноклассники.ру» сайтдани лезгийрин дестеяр, форумар хейлин хьанва. Инал чпин кьетlенвилералди тафаватлу жезвайбурукай куьруь къейдер авунни кутугнава. Абур «Зи лезги халкь», «Лезги литература»,«Лезгияр» ва маса дестеяр я. Мурсалова Шанисиба тешкилнавай «Зи лезги халкь» дестедин форумдани метлеблу, важиблу интервьюяр кьиле физва. И форумдин иштиракчийриз профессор Ярали Яралиеваз, шаирар тир Фейзудин Нагъиевазни Арбен Къардашаз, манидар Камилла Мамедовадиз, «Лезги газетдин» кьилин редактор Агъариза Саидоваз, жегьил шаир ва журналист Мегьамед Ибрагьимоваз, машгьур спортсменартир Аскер Жабароваз,Нажмудин Хуршидовазва мадни хейлинбуруз суалар гудай мумкинвал хьана. Форумдин сергьятра авай«Итижлу cуьгьбетчияр» тlвар ганвай махсус темада метлеблу интервьюяр кьиле фин адетдиз элкъвенва. Ихьтин cуьгьбетар себеб яз, жегьилриз чи халкьдикай чир хьана кlани делилар чир жезва. Ингье форумда нубатдин интервью и йикъара РАН-дин Философиядин институтдин директор, академик Абдусалам Абдулкеримович Гьуьсейновахъ галаз кьиле фидайдакай виликамаз малумарнава. Уьнуьгъви Анара кьил кутунвай«Лезгияр» дестеда эдебиятдиз, медениятдиз, сиясатдиз талукь веревирдер фикир желбдай саягъда датlана кьиле физва. Гьелелиг агъзурдав кьван форумчияр желб хьанвай «Лезги литература» тlвар алай дестедин форумда жезвай ихтилатар, веревирдер анжах лезги чlалал хьунини форум кьетlенарзава.
Вич яшамиш жезвай чкадилай аслу тушиз,гьар са лезгидивай анжах хайи чlалалди итижлу информацияр кlелиз жедайвал, хайи чlалакайни литературадикай малуматар, куьгьне девирдилай гатlумна алай аямдин цlийи шаиррикайни писателрикай къейдер, абурун эсерар раижунин, хайи халкьдин чlал, литература вилик тухунин мураддалди«Лезги чlал ва литература» ( www.lezgichal.net ) сайт туькlуьрнавайдива «фейсбук»,«одноклассники» социальный сайтра«Лезги литература» форумрик кьил кутунвайди Кцlар райондин Къалажухрин хуьряй тир Орхан Мирзалиев я. Хайи чlалазни эдебиятдиз талукь тир «Лезги чlал ва литература» сайтдиз анжах лезги чlалал кхьенвай материалар акъудзава. Сайтдин кьетlенвални метлеблувал адан кьилери успатзава. Ингье сайтдиз хас кьилер: «Лезги чlал», «Зарияр»,«Шиирар»,«Макъалаяр»,«Мезелияр», «Эпос Шарвили», «Имуча-муча», «Келимаяр»,«Улубар», «Лезги хуьрер», «Мисалар»,«Махар», «Лезги тlварар» ва масабур.
Урусдалди малуматар, вахт-вахтунда хабарар махлукьатдиз раижзавай лезгийрин сайтарни хейлин ава. Мисал яз, датlана лезги хабарар гузвай«ЛезгиЯр» тlвар алай сайт фикирдиз гъайитlа жеда.
Шаир Майрудин Бабаханован «Лезги ким» сайтни хийирлуди я. Инай гьар садаз масанрай гьат тийир информацияр жагъида. Сайтдин макьсад лезгийрин культурадихъ, тарихдихъ ва литературадихъ галаз танишарун я.
Бакуда акъатзавай«Самур» газетдин кьилин редактор, тlвар-ван авай шаир ва журналист Седакъет Керимовади туькlуьрнавай«Жуванбур» тlвар алай сайтни герекди,менфятлуди я.«Жуванбур» сайтдай шаирди вичи теснифна устадвилелди кlелнавай аудио шииррихъ яб акалзавайди гьейран жеда. Гьакlни, заридин www.sedagetkerimova.com сайтдай виридавай гьам гьикаятдихъ, гьамни шииратдихъ галаз таниш жедай мумкинвал ава.Интернетдин лезги форумрай аквазвайвал, милли адетрикай, тарихдикай, медениятдикай, эдебиятдикай малуматрин, чирвилерин игьтияж авай жегьилар югъ-къандавай пара жезва. Игьтияж авайвиляй, мумкинвал авай, алакьзавай ксари цlийи-цlийи хийирлу сайтар кардик кутазва.
Куругъли ФЕРЗАЛИЕВ,
www.lezgichal.net


--------------------
Перейти в начало страницы
 
 
Сообщение 15.02.2012, 04:37
Сообщение #3


Марифатлу
Группа: ЛезгиЯр
Сообщений: 326
Регистрация: 27.01.2011
Из: Российская Федерация
Пользователь №: 62
Отсутствует

 
Глобальная Лезгинская Зона 2011(гр. на фейсбуке)
Лезги гимн
Зи лезги ватан, зи лезги чилер,
Кьакьан дагъларал элкъвезвай лекьер.
Хуррам лезги эл, цlаяр алпандин,
Иесияр тир абад ватандин.
Дербен, Арас вацl, Къав дагъ,Касрин гьуьл,
Девлетлу чилер, хкаждай гуьгьуьл,
Азад тир диде ватан хьана чахъ,
Баркаллу ватан Алпан хьана чахъ.
Мидяйрин вилик алпадин эллер,
Хьана мерд лекьер, цlаярин хьелер.
Хвена чи курар, хвена чи варар,
Ягъийрин хура лигимна турар…
Агат, алпанар, гъилин са тупlар,
Даим хци хьуй бубайрин турар!
Ч1ал хуьх, лезгияр, кьуьл хуьх лекьерин,
Зуьрнени далдам мехъер-мелерин!
Ирид хва, са руш – гьар са хазанда,
Шарвилидин къаст авайбур чанда.
Зи лезги ватан, зи лезги чилер,
Кьакьан дагъларал элкъвезвай лекьер.
Хуррам лезги эл, цlаяр алпандин,
Иесияр хьухь абад ватандин!
/Автор не известен/

Дуьз фикир авуртlа,ван хьанвай кас авани?Лезги гимн адан гафар?
.


--------------------
Перейти в начало страницы
 
 
Сообщение 14.03.2012, 13:33
Сообщение #4


Марифатлу
Группа: ЛезгиЯр
Сообщений: 326
Регистрация: 27.01.2011
Из: Российская Федерация
Пользователь №: 62
Отсутствует

 
Фейзудин
Кьуланвац1ук сел кумай кьван,
Хуьрерик дем-мел кумай кьван,
Руьгьдик милли кьел кумай кьван
Сагъ я лезги халкь!

Шагьдагъдин кьил тикзамай кьван,
Чи яйлахри цуькзамай кьван,
Чна чаз чан-рик1замай кьван
Сагъ я лезги халкь!

Куьре, Ахцягь, Къусар, Къуба –
Сагъ амай кьван лезги уба,
Лезги диде, лезги буба,
Сагъ я лезги халкь!

Лезги хуьре к1вал амай кьван,
Рик1е халкьдин т1ал амай кьван,
Чахъ чи дидед ч1ал амай кьван
Сагъ я лезги халкь!

1989.


--------------------
Перейти в начало страницы
 
 
Сообщение 17.03.2012, 10:09
Сообщение #5


Марифатлу
Группа: ЛезгиЯр
Сообщений: 326
Регистрация: 27.01.2011
Из: Российская Федерация
Пользователь №: 62
Отсутствует

 
Дидеди хьиз, нек гана заз хурудай,
Кутуна зак жумартвилин руьгь, гьевес.
Кьил акъудна къенидайни чlурудай,
Зи халкь патал хкажзава гьахълу сес.

Дердийривай къерех жемир тlал алай,
Зи лезги халкь, садвиликай яхъ даях.
Намус, гъеират иер кьатlутl звар алай,
Къул хуьн патал чан эцигин, ша, къарагъ.

Акьул, камал дигмиш тахьай мефтlеда,
Ватан фида фад ягъидин рикlелай.
Яшайишда зегьмет такурд сифтедай,
Алатда фад физвай дуьзгуьн рекьелай.

Намус, гъейрат алцум жедач терездал,
Инсанвилиз гьуьрмет ая, къакъатмир.
Дуьзвилиз рехъ ачух ийиз гъерездал,
Варлу касдин эвлияндик акатмир.

Чи бубайрин къадим ватан Лезгистан,
Ви къужахда чlехи жезва рухваяр.
Мегькемариз, битаввилелд, адан тан,
Урус стхайрикай кьуна архаяр.

Дашдемир Адилов


--------------------
Перейти в начало страницы
 
 
Сообщение 17.03.2012, 21:38
Сообщение #6


ЛезгиЯр
Группа: ЛезгиЯр
Сообщений: 2159
Регистрация: 02.12.2011
Из: Российская Федерация
Пользователь №: 284
Отсутствует

 
ЗИ ЛЕЗГИ Ч|АЛ

Играми зи лезги ч|алан
Аламатар ч|ехи я.
Ша,агат куьн адан къулав:
Ам,са рагъ хьиз, чими я.

Адахъ ахьтин нурар ава-
Кьуркьушум,ракь ц|урурда!
Гафар-хци турар ава
Шумуд тарих ч|угурдай.

Кьуьзуь буба ат|уз-ат|уз,
Игътиятдал рахада:
Квевай жеда Шагь-дагъ кьат|уз,
Шалбуз-дагъ квез аквада.

Жегьилдин гаф,гуьнедай къвез,
Къузадай т|уз хъфида.
Лезги ч|алан бинедай квез
Эверда чин экуьда.(А.Ф.)


--------------------
Перейти в начало страницы
 
 
Сообщение 20.11.2012, 19:21
Сообщение #7


Марифатлу
Группа: ЛезгиЯр
Сообщений: 376
Регистрация: 04.05.2012
Из: Российская Федерация
Пользователь №: 500
Отсутствует

 
ЧIАЛ МИЛЛЕТДИН ДАМАХ
Эгер инсандиз вичин Ватан, хайи диде-буба кIандатIа, адаз гьа диде-буба хьиз, вичин ата-бубаяр рахай хайи чIални кIан хьун лазим я. Зунни жуван хайи чIалаз гьуьрметзавай, адал даим дамахзавай инсанрикай сад я. Хайи чIал мягькемариз, адан дережа хуьз алахънавайбурун терефдар яз, за “Лезги газет”, “ЦIийи дуьнья” газетриз чIалан жигьетдай макъалаяр акъудна, чIалак маса чIаларин леке кутаз, адакай къаришма авуна, чIал харчи ийизвайбуруз туьгьметарна. Анжах са кьадар яшар хьанвайбуруз таъсир хъувун четин месэла я. Чна агакьзавай жегьил несилриз хайи чIал истеклу хьун патал чалишмишвал авун герек я. Гьелбетда, чIалан къадир авайбуру вечерар, кIелунар, тешкилзава, зарийрин хайи йикъар къейдзава, диспутар тухузва. Иллаки рикIик шадвал кутадай вакъиайрикай сад республикада кьиле тухвай милли чIаларин конференция хьана. Им йисан важиблу месэлайрикай сад тир. Амма, гьайиф хьи, яргъал районрай, кьакьан дагълух хуьрерай меркездиз фейи делегатрин саки са пай, залда ацукьдай чкаяр тахьана, анжах чпин тIварар авай сиягьра къулар чIугуна, кIвалериз хъфиниз мажбур хьана. Абуруз гьатта командировочнияр, рекьин билетрин пул хгудай касни авачир. Ихьтин къайгъударсузвал заз лап ягьанатдин кар хьиз акуна, зун гзаф перт хьана. Хайи чIал дериндай чируниз, ам мягькемар авуниз кьецI гузвайбур сифте нубатда аялрин диде-бубаяр жезва. Накь дагъдин хуьряй фенвай, бегьемдиз урус чIал чин тийизвай диде-бубаяр чпин аялрихъ галаз урусдал рахазва. “Аялдиз лезги чIал чидач” лагьай гафунал дамахзава, ам меденивиляй гьисабзава. Къайгъударвал авуна, гьарда вичин аялдиз хайи дидед чIал, алфавит чирун лазим я, урус чIал адаз гьикI хьайитIани чир жеда. Гьикьван ахьтин диде-бубаяр гъалатI ятIани, чавай абурал къадагъа эцигиз жедач. Чна чи акьалтзавай несилрихъ галаз аялрин бахчайра, мектебра хьайитIани чIал кIан хьунин жигьетдай кIвалах тухун герек я.

Вири кlела Коментарий кхьихь


--------------------
Сагърай Лезгияр!
Перейти в начало страницы
 
 
Сообщение 20.11.2012, 20:47
Сообщение #8


Жегьил
Группа: ЛезгиЯр
Сообщений: 27
Регистрация: 27.03.2012
Из: Российская Федерация
Пользователь №: 460
Отсутствует

 
Гьар са касдин къене , гьам гъвеч1ид хьуй, гьам ч1ехиди рик1 к1анда. Жуван хайи ч1ал чирун зегьмет алай к1валах туш!


--------------------
Перейти в начало страницы
 
 
Сообщение 20.11.2012, 21:09
Сообщение #9


Маналу
Группа: ЛезгиЯр
Сообщений: 83
Регистрация: 16.06.2012
Из: Замбия
Пользователь №: 527
Отсутствует

 
...зегьмет алай кар туш.

аял гъвеч1и ч1авалай шегьерда еке хьайила,к1вале хайи ч1алал рахун тавурла,адаз диде-бубади вахтунда дуьз насигьатар тагайла,аялди гьинай чир жеда вичин хайи ч1ал?Шегьерда вун к1анзни дак1анз урус ч1алал рахазва.Университетда вун маса милетрихъ галаз урусдал рахазва...хъсан жуван ч1ал тейижирдан рик1елай михьиз алатун мумкин я.
Ихьтин вахтунда аялди вичи вичиз ч1ал чириз хьайит1а(ктабар к1елиз,лезги сайтра иштиракиз..),лугьуз жедани жуван хайи ч1ал чирун зегьмет алай кар туш?)


--------------------
Перейти в начало страницы
 
 
Сообщение 20.11.2012, 21:57
Сообщение #10


Жегьил
Группа: ЛезгиЯр
Сообщений: 27
Регистрация: 27.03.2012
Из: Российская Федерация
Пользователь №: 460
Отсутствует

 
Жува-жуваз маса гьукуматрин ч1алар (англ., франц, ва масабур) чирзавайбурун кьадарар т1имил туш. Хайи ч1ал чир тахьун айиб я.Лезгидиз лезги ч1ал чидач лугьун зи кьиле ацакьзавач


--------------------
Перейти в начало страницы
 
 
Сообщение 21.11.2012, 15:02
Сообщение #11


Маналу
Группа: ЛезгиЯр
Сообщений: 83
Регистрация: 16.06.2012
Из: Замбия
Пользователь №: 527
Отсутствует

 
Заз гзаф чида гьахьтин лезгияр,вичин хайи ч1ал чизвачир.Хуьре регьят я ч1ал чириз,шегьерда гзаф четин я..


--------------------
Перейти в начало страницы
 
 
Сообщение 21.11.2012, 17:09
Сообщение #12


Марифатлу
Группа: ЛезгиЯр
Сообщений: 376
Регистрация: 04.05.2012
Из: Российская Федерация
Пользователь №: 500
Отсутствует

 
вири чаз диде-бубади гузавай тербиядилай аслу я.


--------------------
Сагърай Лезгияр!
Перейти в начало страницы
 
 
Сообщение 24.11.2012, 18:49
Сообщение #13


Марифатлу
Группа: ЛезгиЯр
Сообщений: 376
Регистрация: 04.05.2012
Из: Российская Федерация
Пользователь №: 500
Отсутствует

 
КЕСИБ КАС
Xьaнa kьвaн, xьaнaч kьвaн сa keсиб kaс. Идaxъни xьaнa сa пaб, сa руш вa сa kaл. И kaсдин пeшe яз xьaнa kaлиkaй xьaйи нekIeдиk сa пaй яд akaдaрнa, мaсa гун. Axпa йиkъaриkaй сa юkъуз и keсиб kaсдин kaл сeлди туxвaнa. Axпa рушa фиkирaр ийиз aцуkьнaвaй бубaдиз лaгьaнa: “Бубa, фиkирaр ийимир. Вунa ви нekIeдиз яд ягъaйлa, сeл aтaнa, туxвaйди я ви kaл”.
Xaбaр нивaй, xaбaр и шeгьeрдин пaчaгьдивaй – Шaгьaбaсaвaй. И пaчaгьди гьaр юkъуз, дeрвишдин дунaр aлуkIнa kъekъвeз, шeгьeрдa вуч xaбaр aвaтIa чириз xьaнa. Шaгьaбaсaз чир xьaнa: сa keсиб kaсдиxъ сa руш aвa – сa пaрa akьуллу вa kaмaллу. Идaни, xъфeнa вичин kIвaлиз, лaгьaнa вeзирдиз. Вaч, лaгьaнa, и фулaн keсиб kaсдиз зaз руш цe лaгь. Вeзирди, фeнa, лaгьaнa keсиб kaсдиз. Keсиб kaсди лaгьaнa вичин рушaз, keсибдин рушa лaгьaнa: вич рaзи я, эгeр пaчaгьдиk сa пaчaгьвилeлaй мaдни сa пeшe kвaз xьaйитIa. Инлaй вeзирaр xъфeнa, лaгьaнa пaчaгьдиз: a keсиб kaсдин рушa вaз лугьузвa хьи, вak сa пaчaгьвилeлaй гъeйри вуч пeшe kвaйди я. Шaгьaбaсa лaгьaнa: “Зун пaчaгь я” лaгь. Мaдни вeзирaр фeнa, рушaз лaгьaнa пaчaгьди лaгьaйвaл. Руш рaзи xьaнaч. “Гьaмишa вич пaчaгьвилe aмуkьдaч”, лaгьaнa, вeзирди рушaн жaвaб лугьудa пaчaгьдиз. Пaчaгьди лaгьaнa: “Вaч лaгь хьи, зak литeр ийидaй пeшe kвaйди я”. Вeзир фeнa мaдни keсиб kaсдин рушaн пaтaв. Рушaз чир xьaйилa пaчaгьдиk мaсa пeшe kвaйди, вичин рaзивaл гaнa, пaчaгьдин пaб xьaнa. Йиkъaриkaй сa юkъуз Шaгьaбaс, мaдни дeрвишдин пekeр aлуkIнa, шeгьeрдa aвaй aшxaнaдиз фeнa. Aшxaнaдин рakIaрaл kъaдaм вeгьeйлa, им сaдлaгьaнa aвaтнa. Aвaтaйлa, и kIвaлe aвaз xьaнa aцIaнa итимaр. KилигaйтIa, и aшxaнaдa мaсa гузвaй инсaнрин яkIaр. Гьaр юkъуз kьвeд-пуд kaс туkIвaз, мaсa гуз xьaнa. Йиkъaриkaй сa юkъуз Шaгьaбaсa лaгьaнa aшxaнaдин чIexидaз: “Я стxa, вунa и keсибaр вучиз рekьизвa?” Aшxaнaдин чIexидa лaгьaнa: “Пул, пул пaтaлди”. Шaгьaбaсa лaгьaнa хьи, xьуй я стxa, вaз a kьaдaр пул kIaндaтIa, зун литeр ийидaй устIaр я. Aбур – сa лит 500 мaнaтдaй фидa. Axпa aшxaнaдин чIexидa лaгьaнa: “Зa вaв сaрни вугудa, вунa зaз лит aя”. Шaгьaбaсa сa eke лит aвунa, вичин тIвaрни kxьeнa. Идaн гъилин лит вичин пaпaз яргъaй akуртIaни чир жeдaй. Лит kуьтягь xьaйилa, kьулуxъди эвeр гaнa, aшxaнaдин чIexидaз лaгьaнa: “И лит вунa Шaгьaбaсaз мaсa цe 500 мaнaтдиxъ. Kъaчунa литни, Шaгьaбaсaн kIвaлиз фeнa. Лит akурлa Шaгьaбaсaн пaпaз чир xьaнa пaчaгь kIeвe aвaйди. Фeнa, лaгьaнa вeзирриз: “Шaгьaбaс kIeвe aвa, aдaз сa kуьмek aвунa kIaндa”. Пaчaгьдин kьушунди kьуд пaд kьунa aшxaнaдин, инa aвaйбур вири kьeнa. KIвaляй итимaр вири axkъуднa, чeбни гьaнa aмaз, зун иниз xтaнa.


--------------------
Сагърай Лезгияр!
Перейти в начало страницы
 
 
Сообщение 24.11.2012, 22:47
Сообщение #14


Маналу
Группа: ЛезгиЯр
Сообщений: 83
Регистрация: 16.06.2012
Из: Замбия
Пользователь №: 527
Отсутствует

 
гьабур гьана амаз,зун иниз хтана)


--------------------
Перейти в начало страницы
 
Форум ЛезгиЯр » Общий форум » Жуван чlалал » Лезги чlалал макъалаяр. (Истории из жизни Лезгин и не только.)
  • Страница 1 из 1
  • 1
Поиск: