Главная » 2014 » Апрель » 1 » Югъур хьурай!

13:10

Югъур хьурай!

Ахцегьрин хуьряй тир Рамидинан хва Сулейманов Сулейман 1995-йисуз Къизилюрт шегьерда дидедиз хьана.

Гьеле Ахцегьрин школада гъвечIи классра кIелзамаз хайи литературадал, чIалал ашукь хьайи ам, чIехи классриз акъатайла, вичин къелем шииратда ахтармишунив эгечIна. Алай вахтунда ДГУ-дин РДО-дин кьвед лагьай курсуна кIелзавай ада лезги ва урус чIаларалди шиирар кхьизва.

Абурун пис-хъсан терефрикай зун инал рахадач. Къимет къуй кIелзавайбуру чпи гурай.

Амма 19 йисан яшда авай жавандин къелемдикай хкатнавай шиирра авай са бязи фикирар за аннамишна: Сулейман шаирвилин гьакIан тIвар патал майдандиз экъечIнавач. Адаз Аллагьди шаирвилин пай ганва.

Сулеймана мукьвал-мукьвал шииратдин межлисра, совещанийра иштиракзава. И мукьвара Махачкъалада кьиле фейи са межлисда иштиракдайла адаз РД-дин Кьил Рамазан Абдулатиповахъ галаз гуьруьшмиш жедай мумкинвал хьана.

Жегьил автордин рикIе авай гьиссерин къизгъинвал, къастарин экуьвал акурла, Рамазан Гьажимурадовича Сулейманаз вичин пуд ктаб пишкешна ва гележегда адахъ еке агалкьунар хьана кIанзавайди лагьана.

А мярекатдал Москвадин писателрин Союздин кьил Сергей Филатовани Сулейманан яратмишунриз лайихлу къимет гана.

Къейд ийин, жегьил авторди вичиз Ахцегьви лагьай тахаллус къачунва. Чи машгьур шаир, камалэгьли Сулеймана вичин жавагьирралди СтIалар вири дуьньядиз машгьур авурвал, къуй, жегьил Сулейман, ви къелемдикайни Ахцегьрин магьал вири махлукьатдиз раиждай жавагьирар хкатрай.

Шииратдин гьуьлел цIийиз пайда хьанвай ви гимидикай садрани илгьамдин шагьвар кими тахьурай! Ваз югъур хьурай!

Муса АГЬМЕДОВ, Дагъустандин халкьдин шаир Юсуп Хаппалаеван тIварунихъ галай премиядин лауреат

МетIерилай къарагъин

Къван хьухь шехьна, дуьнья агъу, зиндан я,

Девлетлудаз женнет хьтин бустан я,

Фана дуьнья, асланар къе пашман я,

Чакъалрини шадвалзава винел ви!

Фана дуьнья, таб-гьилле къе ширин я,

Чун гадариз кIанзавай фур дерин я,

Амма килиг, халкьар гьикьван секин я,

Кьуьлиз-хъуьрез кьегьалар я винел ви.

Дуьнья килиг, муьгьуьббат квез элкъвезва,

Инсандин рикI тек гьарамрихъ къекъвезва,

Ичкидин ни сивихъай къвез хъуьрезва,

Намус, гъейрат аламатIа винел ви?

Чирвилерин багъдикай сад ктаб я,

Къе инсандиз ам ахъаюн азаб я,

Я халкь патал рахадач мез, кIараб я,

Гьикьван дуьнья, чун зайиф хьуй винел ви?

Гьажи Давуд, Мегьамед ал Ярагъи,

РикIел хкин, метIерилай къарагъин,

Ша веледриз милли бегьер агагъин,

Ахпа, дуьнья, гьахъ акъатда винел ви.

РикIин суза

Вилер аваз, дуьньядин экв такурла,

Жигер аваз, гьава герек такурла,

Дердер аваз, дарман - куьмек такурла,

Ахпа суза рикIиз гьахьда гапур хьиз.

Хизан аваз, шадвални хъвер такурла,

Душман аваз, межлис-мехъер такурла,

Бустан аваз, гурлу бегьер такурла,

РикIиз суза гьахьдачни бес гапур хьиз.

Дустар аваз, салам, гьуьрмет такурла,

Сувар аваз, хуьрек, шуьрбет такурла,

Лувар аваз, цавун женнет такурла,

Ахпа суза рикIиз гьахьда гапур хьиз.

Азадвилин тергна мани

Эй инсанар, дуьньяди ваъ,

Халкьди халкьдиз гузва къе рум.

Бес мус къведа асланрин вахт,

Агажардай чакъалрин тум.

Амачир хьиз мукьва, къунши,

Сад-садавай чара хьанва.

Душманди чун пайна вагьши,

Ялавни тIал хура хьанва.

Чуьнгуьрд симер авуна кьатI,

Азадвилин тергна мани.

Лезги чIалан квадарун хатI,

Душманар, куь фикир яни?

Амма чир хьухь алукьда вахт,

Лезгистан зи гъалиб жеда.

Куьн, алчахар, гумачиз тахт,

Дуьньяд винел къариб жедай!

Дуьньяд винел мугьман хьана

Беден сура, лацу кафан,

Эхиримжи ви пек, инсан,

Ахквадач мад дуьнья масан,

Сурукай ваз макан хьана.

Кьуьдни гатфар, гьакI зулни, гад,

Сурун къене акъатдач фад,

Жигер куда, рикI жеда пад,

Чилин кIаник пашман хьана.

Къванциз элкъвез экуь вилер,

Ахквадач мад дагълар, чуьллер,

Къайи гьавад ядач жигер,

Гунагьар ваз душман хьана.

Халкьдиз кIур гуз, жагъай кепек,

Къирмаж я, ви паддай жендек,

Гьич санайни такваз куьмек,

Гьарамрал вун гьейран жеда.

Суру хада гьар са кIараб,

Гунагьриз гьикI гуда жаваб?

ЦIу ви беден ийиз кабаб,

Ви дуст чилел, шейтIан хьана.

Эй инсанар, азандин сес

Атайла, капI тадани бес?

Аквада чаз чи сур, чи мес,

Дуьньяд винел мугьман хьана.

Ялавдал зун ифизва

Зи гъилери ваз парталар храда,

Аламатдин гъаларикай къизилдин.

Зи мез вавди ширин ванцел рахада,

Минет хьуй ваз, куз тамир рикI жегьилдин.

Вун къекъвей чил марвар цуьквед бустан я,

За ви суьрет ашукь рикIел кхьизва.

Яр галачиз экуь дуьнья зиндан я,

Муьгьуьббатдин ялавдал зун ифизва.

Къиямат

Кьуразва вун, дуьнья, гуьзел.

Тар хьиз кьураз, битмиш жезва.

Гьинва цуьквед кьунвай ви хел?

Вал гьихьтин къе емиш жезва?

Ви кIукIвал жез чIулав пехъер,

Билбил хилел аквазмай туш.

Вуна гъизвай туькьуьл бегьер,

Ширинвилив рахазмай туш.

Ламарив на вугузва тахт,

Къимет кьий ви, экуь дуьнья.

Кесибривай къакъудиз бахт,

Чи гьал таквар буьркьуь дуьнья.

Базар я вун, диши-эркек

Къвез, хъфизвай, аман лугьуз.

Агъу цанвай гъизва лембек.

Хъухъ, инсанар, дарман лугьуз.

Вун катна, яр

Цавун гъетер, вилериз зи,

Аквазмач куь гуьрчег нурар.

Кесиб залай хьанач рази,