Стихи. Ихрек Режеб

Инсан ава

Инсан ава инсандилай хъсан я,
Инсан ава гьайван адалай хъсан я,
Инсан ава вич хандилай хъсан я,
Инсан ава къал-макъалдив къугъвадай.

Инсан ава куьчери хьиз къекъведай,
Инсан ава чарадан фал элкъведай,
Инсан ава гъилиз кепек текъведай,
Инсан ава манат-малдив къугъвадай.

Инсан ава ахмакьдин гаф алачир,
Инсан ава кIусни акьул авачир,
Инсан ава са аршин агъ галачир,
Инсан ава пек-шалдив къугъвадай.

Инсан ава женнет авай гъилера,
Инсан ава гаф ширин тир эллериз,
Инсан ава цуьк рахадай вилера,
Инсан ава фитне-фалдив къугъвадай.

Инсан ава Куьр Режеб хьиз шехьзавай,
Инсан ава инсанри вич негьзавай,
Инсан ава закатдани нефс авай,
Инсан ава лап ажалдив къугъвадай.

Нагьакьдаз

Рагъ авачир мичIи къуза
Ракъинай кьаз жемир, нагьакь,
Вал фелекди гъида къаза,
Гьахъсуз рекьиз къвемир, нагьакь.

Нагьакь касдиз гудач мажал,
Мукьвал жеда адан ажал,
Галукьда вахъ мерездин тIал,
Эллерин як немир, нагьакь.

Мерд инсандиз гуда на чан,
Низ герек я намерд инсан,
Са арадлай жеда пашман,
Ахпа гъамлуз шемир, нагьакь.

Нагьакьдахъай Режеб катда,
Зи гъавурда вун геж гьатда,
Гьа ви фуруз вун аватда,
Гьам я элдин эмир, нагьакь.

На вуч лугьуда?

Ивидин нагъа авахьзава вилерай,
Гурлу жезва гьуьлер, на вуч лугьуда?
Лукьманавай тIалабзава за дарман
Кьаз ашкъидин селлер, на вуч лугьуда?

Зун ашкъидин рапунавай гъал хьана,
Рушан вилик къе зун михьиз лал хьана.
За вучрай, и дуьньяни заз сал хьана,
Буьркьуь жезва вилер, на вуч лугьуда?

Инсаф ая, яб це, на зи минетдиз,
Ваъ лугьумир, пай кутур ви зиннетдик,
Режеб ашукь я вал, гьуьруь женнетдин,
Ачуха ви сирер, на вуч лугьуда?

Севдуьгуьм

Фадлай инихъ зун и багъдин багъман тир,
Бегьер ганач заз цуьквери, севдуьгуьм.
Гьайиф уьмуьр кечирмишун пашман тир,
Чухвазва хьи зун пехъери, севдуьгуьм.

Ви кIвал бушдиз акуна зун перт хьана,
Зи яр гьиниз фена, дагълар, серт хьана,
Жагъидалди дарман тежер дерт хьана,
ГьикI давамрай чи рикIери, севдуьгуьм.

Агь чIугваз зи чанда аман амукьнач,
Дуьньяда зун патал дарман амукьнач,
Кьилиз тефей мурадрин ван амукьнач.
Кана зи багъ пис мекьери, севдуьгуьм.

Режеб гьахъ я: гьар са багъда цуьк жеда,
Цуьк къакъудай билбилдин гьал гьикI жеда,
Гьуьруь фейи дагълара зи рикI жеда,
Пашманзава зун рекьери, севдуьгуьм.

Кьве хал

Са халди зи вилерин экв туьхуьрна,
Са халди зи винел шиван ийизва,
Са халди зал алчах душман хъуьруьрна,
Са халди зи гьакьни дуван ийизва.

Са халди харж кIватIда Мисри, Ямендай,
Са халди зун авадарда кемендай,
Са хал ава заманадиз темендай,
Са халди зи беден каман ийизва.

Са хал чIулав, муькуь хал лап экуь я,
Са хал гуьрчег, лап зи рикI хьиз михьи я,
Са хал дерт я, гьуьлерилай чIехи я,
Са халди зи чандиз дарман ийизва.

Са халди зи кузвай рикIел гъана дагъ,
Са халдикай хьана, ягъи, ви чирагъ,
Са халди и дуьньяда тваз суракь,
Са халди зал пис гиманвал ийизва.

Са хал рехъиз алахънава Куьр Режеб,
Са халди зун хуьзава, ачух я метлеб.
Са хал талкьин кIелиз машгъул я ажеб,
Са халдини веси-игьсан ийизва.

Дегишдач

Милиз хъуьрез гала вун къе рушарихъ,
За якъутдихъ, мермердихъ вун дегишдач,
И дуьньяда авай вири къашарихъ,
Мержандихъни, гевгьердихъ вун дегишдач.

И межлисда атирривди къугъвазвай
Цуьквер ава, гьуьжет ийиз рахазвай,
Наргизахъни, нурлу рагъ хьиз аквазвай,
Агъзур багъдин бегьердихъни вун дегишдач.

Зун я къе цIал элкъвезвай са первана,
Фаргьад хьиз зун хьана дели-дивана,
За Генжедихъ, Шуьше, Нахичевандихъ
Ва Илису шегьердихъ вун дегишдач.

ЧIулав рацIам, вил галачир пегьриздихъ,
Гуьрчег вилер, элкъуьрнавай межлисдихъ,
Инанмиш хьухь, за Тебриздихъ, Тифлисдихъ,
Еривандин сегьердихъ вун дегишдач.

Режеб гьахъ я: цуьк вугумир къалгъандив,
Инанмиш жез тахьуй жуван душмандихъ,
Бухарадихъ, Йемендихъ, Исфагьандихъ,
Шираз хуш шегьердихъ вун дегишдач.

Заз

Я зи дерт алуда, я къачу зи чан,
Гумир тIун азабни агьузар заз.
Шехьдай кьван буьркьуь я, амач захъ аман,
Кьамир тIун гьижрандин залан кар на заз.

Бахчадай чукурна ашкъилу билбил,
Къаратткен алахъна желбиз къизилгуьл,
Алагуьз дилбер, на хана зи гуьгьуьл,
Инсаф туш генг дуьнья авун дар на заз!

Къудратди чIугунвай рацIамар назик,
Вилерин нурдив на каан хьи зи рикI,
Гьейран жез амукьда инсан ви вилик,
Хъверна гьич къалурдач ви пIузар на заз.

Зи язух куьз къведач, эй зи гуьзел шагь,
Са жегьил жаван яз, авач захъ панагь,
Чидач заз вуч ятIа за тахсир, гунагь?
Гьи ашукь авунва барабар на заз?

Алатна фена зи уьмьур вай хьана,
Ишигълу хиялар вири зай хьана,
Режеба лугьузва: вакай къай хьана,
Беймирвет, рикIин тIал гана, яр, на заз.