Стихи Ялцугъ Эмина

Дилбер

Сифтедай на икьрардин гаф гана заз,
Чара касдихъ янзава хьи къе, Дилбер.
Шекер алай ви мецин сес хьана заз,
Вуна зи рикI къванзава хьи къе, Дилбер.

Зи рикIин дагъ, дере, гьуьлер – вибур я,
Адан дамах, гуьзелвилер – вибур я.
Захъ аватIа девлет, чилер – вибур я,
Вакай рикIин ханзава хьи къе, Дилбер.

Лугьумир: «Захъ валай гъейри яр ава»,
Хифет чIугваз тахьуй, рикIе хар ава,
Масад кьамир, вахъни эдеб-ар ава,
Лугьуз, рикIи ванзава хьи къе, Дилбер.

Зид хиял я, вахъ цуькверин ер ава,
Гуьрчег чина таза шадвал, хъвер ава,
ГьакI атирлу тир муьшкьи-эмбер ава,
Са ни чIугваз кIанзава заз къе, Дилбер.

Хиялрикай за ви шикил храна,
Ви чин акваз Ялцугъ Эмин цIрана,
Ви эрзиман чIугваз зи чан кьурана,
Мадни ваз рикI чанзава за къе, Дилбер.

Жедач

Эй, зи гуьгьуьл, ви умуд саф хьуналди
Хъуьрей гьар са дишегьлидкай яр жедач,
Вуна са чан, ва я виш чан гуналди,
Камалсуздахъ са гьал, эдеб, ра жедач.

Гьаясузда эсил, несил квадарда,
Агъ алукIиз беден гьарнихъ гадарда,
Герек гьар затI жагъидай туш базардай,
ЧIуру тама ични чуьхвер, нар жедач.

Садбур жеда сагъ, муькуьбурни хесте,
Къалгъанрикай жедач цуькверин десте,
Ламрал алукIналди ипек, зар, бафта,
Къара кегьер шивциз барабар жедач.

Чил чими жеч вуна са цIам куналди,
Цав экуь жеч вуна писпIи гъуналди,
ЧIулав Ялцугъ дагъдин кукIва хьуналди
Ви гуьгьулар ачухдай хуш гар жедач.

ГайитIани на адаз виш жуьре къаш,
АвуртIани ярдин рекье чан шабаш.
Вун шад йикъаз жедайди я ваз юлдаш.
Пашман йикъаз адал ихтибар жедач.

Яргъалай ам аквада ваз лап хуш яз,
Хъсан килиг – адан къилих нахуш я,
Са бязибур кьве мез хьунал сархуш я,
Эминавай адахъ бих-бизар жедач.

Гуьлбар ва Эмин (1-гьуьжет)
(Сад лагьай гьуьжет)

Гуьлбар:

Гуьбар я зун, ша зи патав
Ашкъидин цIай кIватIа эгер,
Зи цуькведин кIунчI бегьемиз
Беневша це, гватIа эгер.

Эмин:

Зун Эмин я, сир ава захъ
Белки и кар аян я ваз,
Захъ авайди тек са чан я,
Гьа чанни кваз къурбанд я ваз.

Гуьлбар:

И майдандал гьуьжетдайла
Лап деринриз аватмир вун,
Эмин, Гуьлбар акурла ваз,
Жув жувавай къакъатмир вун.

Эмин:

Ваз килигиз язух Эмин
Вирт хъвайи хьиз гъуьргъуь жезва,
Ви гуьрчегвал акур чIавуз,
Вацразни кваз регъуь жезва.

Гуьлбар:

Гуьлбар я зун, гьуьл я дерин,
Рахадайла билбил я зун,
Ашукь я зун хиял ширин,
Хъуьредайла къизил я зун.

Эмин:

Къалура заз, Гуьлбар ви багъ,
Хуш бедендиз килигдайвал.
Гуьрчегвилин ийиз тариф.
За манидал илигдайвал.

Гуьлбар:

Зи вилик ква са бед ашукь,
Гьуьужетрал рикI алайди я,
Акуна заз ашукьрин женг,
Амма им рикI авайди я.

Эмин:

Мез фасегьат, экуь кьве вил,
Вахъ хьтин сив, сарар авач,
Лацу чинал седеф, инжи,
Ракъинихъ ви нурар авач.

Гуьлбар:

Вун авчи я уламдавай,
Залай кьве вил элкъуьрна на,
ГьикI хвенани на гайи гаф,
Занжид руш вахъ къекъуьрна на.

Эмин:

За женг чIугваз шумуд йис я,
Зи рикIел цIун къаяб ала,
Ви хажалат чIугвазвай аял
Алат тийир азаб ала.

Гуьлбар:

Ашукьди чун машгъуларда,
И майдандал гьуьжетар гъваш,
Игит ятIа, суфрадал на
Заз ашкъидин шуьрбетар гъваш.

Эмин:

Чна чанта, чумахъ садин,
Илгьамдикай даях кьуна,
Ви хуш суьрет чIугвада за
Ашкъидикай сачах кьуна.

Гуьлбар:

Гуьлбар, чIугу чиниз перде,
Алахъ акьул къешенгризни.
Зи дерт малум хьурай, кьегьал,
Урусризни, френгризни.

Гуьлбар ва Эмин (2-гьуьжет)
(Кьвед лагаьй гьуьжет)

Гуьлбар:

Балугъдикай жедач гъуьлягъ
Мекьи чилел нар жедай туш,
КIан хьуналди ханумдикай
Ялцугъвидиз яр жедай туш.

Эмин:

Тапарармир, заз чида, вун
Бегдикай туш, хандикай туш,
ялцугъ Эмин ва адан саз
КтIай цIвелин тандикай туш.

Гуьлбар:

Эй, ашукь, эрк кутуна зак
Вун гьавайди буьркьуь жемир,
Даим закай яргъал акъваз,
Ви чин акьван кIеви жемир.

Эмин:

Ви кифера жедач гъуьлягъ,
Зазни дуьнья дар жедай туш,
Ашукьдиз таб ийиз чидач,
КичIевал заз пар жедай туш.

Гуьлбар:

Дуьньядикай рахазва вун,
РикIе еке мурад ава,
Хабар кьазва зи гьалдикай,
Гьелбетда вахъ савад ава.

Эмин:

Зун Эмин я, элиф-бейдай
Зи кьил фадлай акъатнава,
На цайиди, назлу Гуьлбар,
За кIелдай вахт алатнава.

Гуьлбар:

Ашкъидин яд хъвана гила
Кьуьлуьн я заз амукьдайди,
Ам вуч я гьар йисуз кьудра
ЦIийи партал алукIдайди?

Эмин:

Зун шив я гьич муьтIуьгъ тахьай,
Са вун я зун вердишдайди,
Чил я йиса кьуд сеферда
Вичин партал дегишдайди.

Гуьлбар:

Писвиликай катиз даим
За зи акьул артухарда.
На са шумуд гаф лагьайтIа,
За абурун сир ачухарда.

Эмин:

Ачух я зи хурун дафтар,
Хъсанни пис акурди я.
Гар авайла нин перемди
Гимияр кIев авурди я?

Гуьлбар:

Чили вичиз цанвай либас
Гьич садани хкатIдай туш.
Гьуьлуьн лепе я а перем,
Гимийрин гуж акатдай туш.

Эмин:

И кардин сир чин тийирди
Дуьньяда лап делиди я,
Вуч ятIа лагь, гьар са касдин
РикIиз рагъ хьиз чимиди я.

Гуьлбар:

Гьахълу тарсар чир жеда заз,
Чир тахьайтIа мусибат я.
Гьар са касдин рикIиз чими
Рагъ – инсандин муьгьуьббат я.

Эмин:

Муьгьуьббатдиз тагана яб
Намерд итим кьаз тахьуй на,
Хъсан затI я дуьньяда гьахъ,
Гьахъ къерехда таз тахьуй на!

Яргъаз хьухь

Вуна хъсан ярдикай пис ярна заз,
Къвемир, душман, алат, чавай яргъаз хьухь,
Багъдай билбил чукурна, пис тIарна заз,
Наши багъбан, алат, чавай яргъаз хьухь.

Вафадикай пай ганач заз чилерин,
Заз кичIе я жагьадхъай ви хирерин,
Эдеб-гьал чирна жуваз эллерин,
Намерд шейтIан, алат, чавай яргъаз хьухь.

Ялтахрин кьил агъузун ви къуллугъ я,
Лали-гевгьер йикъалай-къуз буллух я,
Кьуьд мешекъат, мекьер мадни артух я,
Пехъи тIурфан, алат, чавай яргъаз хьухь.

Гьуьлуьн аскер жеда, гьелбет, гьуьлерал,
Ярдин гъилер къведа ярдин киферал,
Уьмьур физва, рехи ранг хьиз кьилерал,
ЧIулав гьижран, алат, чавай яргъаз хьухь.

Ашкъидин нур гъалиб жедай югъ ая,
Дердини кьур душманриз буйругъ ая,
Эмина лугьуда: акьулдиз къуллугъ ая,
РикI кьван, алат, чавай яргъай хьухь.

Жегьил

Са жегьилдин жамалдал зун ашукь я,
Дашмишзава ракъар, варцар на, жегьил,
ЧIемерукар чIугвамир зал, язух я,
Сух мийир зи рикIиз цацар на, жегьил.

Гуьрчегвилин девлетар ви пара я,
Гвачирди ви къадир бахтикъара я,
Виридакай пайгъамбар хьиз чара я,
Яхъ женнетдин гьуьруьдкай яр на, жегьил.

Ислягь къушар къугъваз хьурай ви кьулухъ,
Ви чинай нур авахьзава къе буллух,
Юсуфаз авунани на бес къуллугъ,
Ви гуьрчегвал гьадаз ухшар я, жегьил.

Зур гузва на Самбурдай тир мугьмандиз,
Вилин кIакIам элкъуьрнава кемендиз,
Авачни вахъ мирвет, яб це амандиз,
Зи вилерай гъимир вацIар на, жегьил.

Эхь, эллериз машгьур я ви тIвар – ви ад,
Зун кьиникь яз аквазва хьи ви мурад,
КIвахьзава ви чинкай туькьуьл мейвад дад,
Эминав из тамир вайзар на, жегьил.

Телли

За дустарихъ галаз чирер ийизвай,
Санхъай атана килигна хан, Телли.
Хуьх жува-жув, аман, яман виливай,
Вун я ашукьдин дин-иман, Телли.

Зи рикI шегьер, са Хейбар къала я,
Ам къачудайди заз жагъанач садра,
Вун акунихъ туьлек тарландин бала,
Фадлай инихъ зи вил галай чан, Телли.

Бейхабардиз йифиз акур ахвар хьиз,
Буй хкажна назлу, шумал чинар хьиз,
Заз акI жеда вун акур югъ сувар хьиз,
Гъваш пияла, за ви гъиляй хъван, Телли.

Гатун йикъан хунча, гатфарин безек,
Гуьзелри ваз лугьуй зи гафар керчек,
Са къудратдай хъвайи гьуьруь хьиз гуьрчег,
Къешенг я вун гьелбет мелек кьван, Телли.

Къе заз дурна, ви къаш-къамат акуна,
За ви гуьзелвилин тариф авуна,
Вилиз акваз вав гъил агакь тавуна,
Кузва Эмин гьикIда мад, аман, Телли.